Chập điện là sự cố nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong hệ thống điện gia đình, cửa hàng kinh doanh, công ty… Gây ra nguy cơ cháy nổ, giật điện đe dọa cả tính mạng con người cũng như tài sản. Biết cách kiểm tra dây điện bị chập là vô cùng cần thiết để khắc phục kịp thời, đảm bảo sinh hoạt không bị gián đoạn. Hướng dẫn kiểm tra chi tiết sẽ được điện nước Ánh Dương bật mí đầy đủ trong bài viết này.
Dấu hiệu nhận biết dây điện bị chập
Trước khi xảy ra tình trạng dây điện chập cháy sẽ xuất hiện một vài dấu hiệu nhận biết. Chỉ cần bạn nắm rõ sẽ kịp thời ngăn ngừa những hậu quả nghiệm trọng. Bao gồm các dấu hiệu dưới đây:
- Aptomat nhảy liên tục: Đây là một trong những dấu hiệu nhận biết sớm rõ ràng nhất. Khi chập điện, aptomat sẽ tự động ngắt để bảo vệ mạch điện. Khi bạn bật lại mà thiết bị này nhảy ngay lập tức hoặc sau một thời gian ngắn; rất có thể có chập điện.
- Có mùi khét: Dây điện bị chập sẽ khiếp lớp vỏ cách điện bên ngoài nóng chảy, dẫn đến việc phát ra mùi khét rất đặc trưng. Mùi này thường xuất hiện ở ổ cắm, hộp điện, công tắc hoặc dọc đường dây điện.
- Tia lửa điện, tiếng nổ lách tách: Địa điểm chập điện bạn sẽ thấy có tia lửa lóe lên hoặc nghe thấy tiếng nổ nhỏ rất nguy hiểm.
- Thiết bị điện dừng hoạt động đột ngột: Khi dòng điện bị chập, nguồn điện cung cấp cho thiết bị sẽ bị gián đoạn, khiến chúng ngừng hoạt động hoặc đèn đóm chập chờn.
- Tường xung quanh ổ điện ố vàng, cháy xém: Nhiệt lượng toả ra do chập điện có thể truyền đến bề mặt tường, để lại vết ố hoặc cháy đen nếu tình trạng đã trở nên nghiêm trọng.
- Ổ cắm nóng bất thường: Khi cắm thiết bị vào mà phích cắm hoặc ổ cắm bị nóng lên nhanh chóng, thậm chí nóng bỏng tay có thể là dấu hiệu của mối nối lỏng hoặc chập bên trong.
Dây điện bị chập xuất phát từ những nguyên nhân nào?
Để lựa chọn cách kiểm tra dây điện bị chập cũng như khắc phục hiệu quả, bạn cần biết nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này. Thông thường sẽ bao gồm một số lý do chính sau đây:
- Chập mạch điện: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất xảy ra khi dây nóng và nguội chạm vào nhau (do đứt gãy, vỏ cách điện bị bong tróc, chuột cắn…). Lúc này điện trở mạch điện giảm đột ngột, cường độ dòng điện tăng vọt gây ra nhiệt lớn, phát sinh tia lửa điện và cháy nổ.
- Quá tải điện: Dùng nhiều thiết bị công suất lớn trên cùng ổ cắm hoặc đường dây khiến dòng điện vượt quá khả năng chịu tải của dây dẫn. Lúc này dây sẽ nóng lên làm chảy lớp cách điện bên ngoài dẫn đến chập mạch.
- Mối nối kém chất lượng, lỏng lẻo hoặc hở: Các mối nối của dây điện không siết chặt, quấn băng keo điện không kỹ sẽ tạo ra điện trở cao tại các điểm nối gây nóng chảy.
- Dây điện xuống cấp: Dây điện sử dụng một thời gian dài không thay mới có thể bị xuống cấp vỏ cách điện, bóng tróc, giòn hoặc nứt làm lộ lõi đồng bên trong dễ gây chập cháy.
- Lắp đặt sai kỹ thuật: Khoảng cách giữa các dây dẫn không đảm bảo, đi dây không đúng quy định, hoặc để dây ở nơi ẩm ướt, dễ bị tác động vật lý.
- Môi trường ẩm ướt: Nước là chất dẫn điện rất tốt; khi dây điện hoặc ổ cắm bị ẩm ướt do ngập lụt hoặc mưa bão có thể gây chập điện.
Tổng hợp các cách kiểm tra dây điện bị chập an toàn
Mỗi cách kiểm tra dây điện bị chập đều có những đặc điểm riêng và phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Dù lựa chọn phương pháp nào cũng cần chú ý an toàn, ngắt nguồn điện trước khi thực hiện. Đừng quên chuẩn bị các dụng cụ cần thiết và đồ bảo hộ đi kèm như găng tay cách điện.
Sử dụng bút thử điện phát hiện vị trí dây điện bị chập
Dùng bút thử điện là cách kiểm tra dây điện bị chập đơn giản và được nhiều gia đình lựa chọn nhất. Tuy nhiên phương pháp này chỉ thích hợp cho những hệ thống điện nổi, còn nếu chạy âm tường cần chọn loại bút thử điện phù hợp. Cách kiểm tra:
- Xác định loại hệ thống điện: Nếu kiểm tra cho đường điện nổi có thể bỏ qua bước này. Nhưng nếu là điện âm tường cần phải thông qua bản vẽ kỹ thuật để xác định vị trí đường đi dây điện trong nhà, cửa hàng, công ty…
- Kiểm tra: Dùng bút thử điện đi dọc theo các đường dây điện trong nhà; đặc biệt là những vị trí có dấu hiệu bất thường như có mùi khét, ổ cắm chảy nhựa, nhiệt độ cao…
- Phát hiện rò rỉ điện: Bút thử điện sáng đèn ở vị trí nào đó, có thể đây khu vực đang bị rò điện. Lúc này hãy cắt nguồn điện trong nhà để xử lý triệt để sự cố.
Cách kiểm tra dây điện bị chập với đồng hồ vạn năng
Đồng hồ vạn năng (đồng hồ VOM) từ lâu đã được các thợ sửa chữa điện nước quận Tân Bình sử dụng để kiểm tra dây điện bị chập hoặc đứt trong nhiều công trình. Cách thực hiện cũng rất đơn giản, bạn chỉ cần rút dây nguồn tất cả các thiết bị điện cũng như ngắt nguồn điện khu vực cần kiểm tra. Sau đó điều chỉnh đồng hồ vạn năng sang chế độ đo điện trở thấp.
Cuối cùng dùng que đo của đồng hồ VOM chạm vào đầu dây điện nơi nghi ngờ xảy ra sự cố. Nếu đồng hồ phát ra tiếng bíp nghĩa là dây điện đang hoạt động bình thường, nhưng nếu không có tiếng động nào phát ra nghĩa là dây điện có thể bị chập hoặc đứt.
Kiểm tra dây điện bị chập dễ dàng với máy dò điện âm tường
Máy dò điện âm tường hoạt động dựa trên nguyên tắc sóng điện từ, vì thế cũng là một trong những cách kiểm tra dây điện bị chập tối ưu cho mọi công trình từ dân dụng đến công cộng. Thiết bị này được trang bị cảm biến đặc biệt có khả năng phát hiện dây điện ẩn cũng như vật dụng làm từ kim loại dưới lớp tường.
Khi sử dụng bạn có thể dễ dàng quét xuyên qua nhiều vật liệu như bê tông, gỗ, tường gạch… từ đó xác định chính xác vị trí của dây điện đi trong nhà. Không cần đục đẽo tốn thời gian vẫn có thể phát hiện vị trí các dây điện bị hỏng để nhanh chóng sửa chữa, bảo trì cho toàn bộ hệ thống.
Hướng dẫn khắc phục dây điện bị chập nhanh chóng, an toàn
Sau khi xác định được vị trí dây điện bị đứt, bị chập cần phải xử lý ngay để không làm gián đoạn sinh hoạt hàng ngày. Các bước thực hiện để bạn tham khảo và tự khắc phục tại nhà như sau:
- Ngắt nguồn điện tổng bằng cách gạt aptomat xuống vị trí off trước khi sửa chữa. Nếu nguyên nhân chập cháy chuột cắn, vật lạ hãy loại bỏ hoàn toàn.
- Sửa chữa hoặc thay thế đoạn dây điện mới:
- Nếu đoạn dây bị chập tiết diện nhỏ có thể cắt phần hỏng và nối lại bằng các kỹ thuật như nối mối thẳng, nối phân nhánh hoặc ốc vít. Lưu ý bọc kín khu vực mối nối với ống gen co nhiệt hoặc băng dính cách điện.
- Trường hợp dây điện đã xuống cấp trầm trọng, bị chập đứt ở nhiều vị trí khác nhau nên thay thế toàn bộ đoạn dây đó để đảm bảo an toàn.
- Trường hợp nguyên nhân chập cháy do thiết bị, hãy ngưng sử dụng và mang đi sửa chữa/thay thế.
- Thực hiện hoàn tất sửa chữa cần kiểm tra lại toàn bộ mạch điện trong nhà bằng đồng hồ vạn năng một lần nữa.
- Với những gia đình bị chập điện âm tường, khi xác định chính xác vị trí bằng máy dò cần đục tường để tiếp cận và sửa chữa/thay mới đoạn dây đó. Đây là công việc đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ thuật cao, vì vậy quý khách nên tìm đến dịch vụ chuyên nghiệp để được hỗ trợ. Công ty điện nước Ánh Dương là lựa chọn hoàn hảo với chi phí phải chăng, bảo hành đầy đủ có thể làm bạn hài lòng.
Học cách kiểm tra dây điện bị chập là kỹ năng quan trọng giúp bạn bảo vệ an toàn cho mọi người trong gia đình. Chủ động nhận biết các dấu hiệu bất thường, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ và tuân thủ nguyên tắc an toàn điện sẽ giúp bạn xử lý sự cố nhanh chóng. Đừng quên kiểm tra dây điện định kỳ để tránh các rủi ro liên quan đến điện giật, cháy nổ.
